چرا اخبار انتخابات بیشتر در شبکه های اجتماعی دنبال می‌شود تا تلویزیون؟

به گزارش کلیک، به نقل از ایرنا؛ به عقیده یک مدرس دانشگاه، دلیل پیگیری کردن اخبار انتخابات در فضای مجازی چیزی جز وجود فضای باز و نبود کنترل و محدودیت بر آنچه در شبکه های اجتماعی مطرح می‌شود نیست. از طرفی مردم احساس می‌کنند هر آنچه در این فضا گفته و بیان می‌شود را خودشان مورد قضاوت قرار می‌دهند.

شبکه های مجازی محفلی برای گفت‌وگو و شنیدن آرا مختلف

قدرت شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی در دهه‌های اخیر بیش از گذشته شده و هیچ‌کس نمی‌تواند تاثیر آن‌ها در زندگی اجتماعی را نادیده بگیرد. این شبکه‌ها با فراهم کردن بستری مناسب برای اظهارنظر، کسب خبر و تعاملات اجتماعی به محملی برای گفت‌وگو و شنیدن آرا مختلف آدم‌هایی مبدل شده‌اند. قدرت شبکه های اجتماعی در ماه‌های اخیر و به‌خصوص در مورد بحث انتخابات ریاست جمهوری، به اوج خود رسیده و اکنون رقیب قدرتمندی برای تلویزیون محسوب می‌شوند.

چرا فضای مجازی برای مردم جذاب‌تر است؟

رفتارشناسی اجتماعی بعد از شیوع بیماری کرونا حاکی از آن است که اکنون مردم به دلیل گسترش امکانات فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی و فراگیری استفاده از فضای مجازی تمایل کمتری به دنبال کردن فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی به‌صورت حضوری داشته و فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی را محیطی مطلوب‌تر و جذاب‌تر می‌دانند.

به‌عنوان‌مثال در میان شبکه‌های اجتماعی شبکۀ جدید صوت محور کلاب هاوس شاید به دلیل تازگی بیش از هر شبکه‌ای مورد اقبال بوده و به‌خصوص به فضایی برای بحث و ارائه نظر در باب نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری و مباحث پیرامون آن بدل شده است.

جذابیت شبکه های اجتماعی تا به حدیست که حتی برخی چهره‌های صاحب‌نام و نخبگان قدرت را به خود جذب کرده و نام آن را بیش‌ازپیش بر سر زبان‌ها انداخته است.

چرا مردم از تلویزیون فاصله گرفته‌اند؟

محمدتقی روغنی‌ها در تحلیل چرایی اهمیت یافتن شبکه های اجتماعی و فضای مجازی در ایام انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد:

مردم در فضای مجازی اخبار انتخابات را دنبال می‌کنند چرا که این احساس را دارند که هر آنچه در این فضا گفته و بیان می‌شود را خودشان مورد قضاوت قرار می‌دهند، فضا باز است و کنترل و محدودیتی بر آنچه مطرح می‌شود و مورد تبادل قرار می‌گیرد، وجود ندارد.

وی ادامه داد:

طبیعی است که چنین فضایی برای مردم بسیار بیشتر از رسانه‌ای است که یک‌سویه و یک‌طرفه به طرح مسائل می‌پردازد، جذاب است؛ به‌خصوص که در ایران این مشکل از سوی نگاه مردم وجود دارد که به تلویزیون بدبین هستند و به آنچه از سوی این رسانه منتشر می‌شود تردیدهایی هم وجود دارد و مردم احساس می‌کنند که طیف بسیاری از جامعه حرف‌هایشان از سوی این رسانه منتشر نمی‌شود.

روغنی‌ها در ادامه گفت:

به همین دلیل وقتی می‌بینند که در فضای شبکه های اجتماعی همچون اینستاگرام، تلگرام، توییتر، کلاب هاوس (که به‌تازگی محبوبیت بالایی یافته است) و ... هم می‌توانند حرف‌ها و نظرات خود را بیان کنند و هم حرف‌هایی تازه و جدید را بشنوند، طبیعی است که به این فضا کشیده می‌شوند، از آن استقبال می‌کنند و از رسانه‌ای مانند تلویزیون فاصله می‌گیرند.

فضای مجازی محفل شنیدن حرف‌های تازه است

این مدرس ارتباطات با اشاره به جذابیت‌های فضای مجازی که باعث اقبال مردم به این فضا می‌شود، تصریح کرد: اینکه مردم در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی از سویی می‌توانند بی‌واسطه نظر خودشان را مطرح کنند، از سوی دیگر دیدگاه‌های متنوع و متعدد و اظهارنظرهای بسیار متفاوتی را از رسانه‌ها بشنوند و همین این‌که احساس می‌کنند محدودیتی چه برای اظهارنظر خودشان و چه برای شنیدن دیدگاه‌های دیگران وجود ندارد و این موضوع کار را برای کاربرانی که دنبال شنیدن حرف‌های نو و تازه هستند، جذاب می‌سازد.

روغنی‌ها تاکید کرد:

به‌خصوص که در کشور ما صداوسیما محدودیت‌های بسیاری را بر روی آنچه منتشر می‌سازد، اعمال می‌کند به همین دلیل طبیعی است که این فضا (مجازی) جذابیتی بسیار بیشتر را برای مردم رقم می‌زند.

وی همچنین گفت:

بر اساس آنچه بیان شد، شاید در جایی مثل کلاب هاوس هشت هزار نفر بیشتر حضور نداشته باشند اما این تعداد تصاعد هندسی یافته و شنیده‌های خودشان را در شبکه‌های مختلف منتشر می‌کنند و با یک حجم چندمیلیونی این گفته‌ها و شنیده‌ها منتشر می‌شود یعنی این هشت هزار نفر یک هسته هستند که برای هزاران نفر دیگر آنچه را که برایشان جذاب بوده است را نشر می‌دهند و خود این موضوع باعث گسترش افکار در سطحی وسیع می‌گردد.

چرا نخبگان قدرتی که به تریبون تلویزیون دسترسی دارند هم در این فضای مجازی به بیان نظرات خود می‌پردازند؟

این فعال رسانه‌ای در پاسخ به این پرسش پاسخ داد:

چون بسیاری از مردم شنونده و بیننده برنامه‌های تلویزیون نیستند از این فضاهای مجازی خط فکری که می‌گیرند یا از این منشاهای خبری ارتزاق فکری یا داده‌های مختلف را دریافت می‌کنند، طبیعی است کسانی که هوشمندی بیشتری دارند مطالب خودشان را در این فضا مطرح می‌سازند تا بتوانند با این قشر از جامعه ارتباط برقرار سازند.

وی در این مورد اضافه کرد:

ضمن این‌که بسیاری از افراد نخبه و صاحب‌نظر و فکر هم دسترسی به صداوسیما ندارند که بتوانند حرف‌های خودشان را بزنند و این راهی است که می‌توانند به‌راحتی و با اثرگذاری با مردم ارتباط برقرار کنند.

آیا تلویزیون شانسی برای رقابت با شبکه های اجتماعی دارد؟

محمدتقی روغنی‌ها، به‌عنوان یک مدرس دانشگاهی معتقد است که در بحث جامعه‌شناسی رسانه‌ها این جمع‌بندی وجود دارد که هیچ رسانه‌ای جای رسانه دیگری را نخواهد گرفت ولی می‌تواند جذابیت‌هایی را ایجاد کند که نسبت به رسانه‌های دیگر اقبال بیشتری را به خود جذب کند.

روغنی‌ها در ادامه گفت:

وقتی رادیو آمد نتوانست جای روزنامه را بگیرد، به‌رغم این‌که در وهله اول این تصور وجود داشت که ممکن است جای آن را بگیرد؛ در نتیجه هر رسانه جای خودش را دارد و همچنان که فضای مجازی جایگاه خودش را دارد، رادیو و تلویزیون هم به همین شکل جای خودشان را دارند.

وی همچنین تاکید کرد: پس هیچ رسانه‌ای جای رسانه دیگر را نمی‌گیرد اما می‌توان این نکته را گفت که این رسانه‌های تازه و فضاهای جدید می‌توانند رسانه‌های قدرتمندتری از رسانه‌های سنتی و رایج باشند.