دلیل نتایج منفی کاذب کیت‌های تشخیص کرونا و بررسی جهش‌های احتمالی

نجمه صالحی، فارغ التحصیل دکترای بیوانفورماتیک از دانشگاه تهران و پژوهشگر پسا دکترا در پژوهشگاه رویان، در گفت‌وگویی خبری درباره جهش‌های ویروس کرونا و دلیل نتایج اشتباه کیت‌های تشخیص این بیماری گفت: از اسفند ماه بعد از شیوع ویروس کرونا در ایران در صدد این بر آمدیم که جهش‌های ژنتیکی این ویروس را در ایرانیان مبتلا به بیماری کووید -۱۹ مورد بررسی قرار دهیم و از طرف دیگر، صحت عملکرد تست‌های تشخیصی کرونا (PCR) را ارزیابی کنیم.

به گفته صالحی اولین نتایج توالی یابی این ویروس نشان دهنده شباهت ۷۹.۶ درصدی این ویروس جدید با کرونا ویروس سارس بود. به همین دلیل این ویروس را ویروس سارس ۲ نیز نامگذاری کرده اند.

وی افزود: مقایسه‌های بیشتر انجام شده نشان از شباهت‌های بیشتر این ویروس جدید به ویروس کرونا در خفاش (۹۶ درصد) و پنگولین (۹۱ درصد) داشت.

وی ضمن تاکید بر اینکه رد ایران داده‌های توالی یابی زیادی از ویروس موجود نیست، گفت: در ابتدا توالی‌یابی‌هایی از قسمت‌های کوچکی از این ویروس توسط محققان داخل کشور انجام شده بود.

محقق رویان با بیان اینکه ما توانستیم با پردازش این داده‌ها و بهره‌گیری توالی‌یابی هایی کامل این ویروس از افراد مبتلا به کووید -۱۹ با سابقه سفر به ایران از کشورهای دیگر تحقیقات خود را آغاز کنیم، گفت: هدف اصلی در این تحقیق، بررسی تغییرات ویروس کرونا در ایران بود.

وی ادامه داد: توالی یابی کاملی در ایران در اواسط فروردین ماه در دسترس قرار گرفت که طی این تحقیق از این توالی یابی نیز بهره بردیم.

محقق پسا دکترا در پژوهشگاه رویان خاطرنشان کرد: هدف ما از این تحقیق، بررسی تغییرات ویروس کرونا در ایران، بررسی جهش‌های پیدا شده با مناطق مورد بررسی در تست‌های تشخیصی PCR و در ادامه برای طراحی واکسن بوده است.

جهش‌های ویروس کرونا در نوکلئوتید و پروتئین

وی با بیان اینکه این تحقیقات نشان داد که این ویروس در ایران دچار جهش‌هایی نسبت به نسخه اولیه در چین شده است، بیان کرد: این ویروس در سطح DNA دستخوش ۴۴ جهش نوکلئوتیدی و در سطح پروتئین ۲۶ جهش شده است.

صالحی افزود: تعدادی از این جهش‌ها در تعداد بیشتری از داده‌ها دیده شده بودند که نشان از پر تکرار بودن آنها داشت؛ از طرف دیگر بعضی از جهش‌ها به صورت نادر در داده‌های ایرانی دیده شده بودند که در مقایسه با داده‌های جهانی نیز نادر بودند.

وی با تاکید بر اینکه جهش‌های ویروس در سطح DNA در تست‌های تشخیصی PCR مهم است، گفت: نتایج ما نشان داده که جهش‌هایی در نواحی مورد بررسی در تست‌های تشخیصی این ویروس دیده می‌شود.

دلیل نتایج منفی کاذب کیت‌های تشخیص کرونا

به گفته این محقق، وجود این جهش‌ها، یکی از دلایل نتایج منفی کاذب تست‌های PCR در افراد مبتلا به کووید -۱۹ است. در نتیجه برای تست‌های تشخیصی دقیق‌تر نیاز است که چندین ناحیه از این ویروس در این تست‌های مورد بررسی قرار گیرد.

وی خاطر نشان کرد: نتایج این تحقیق می‌تواند در طراحی تست‌های تشخیصی دقیق‌تر و اختصاصی‌تر برای ایرانیان مورد استفاده قرار گیرد.

وی بیان کرد: در تولید و استفاده از واکسن و دارو جهش‌ها در سطح پروتئین بسیار حائز اهمیت هستند. از این رو در این مطالعه به بررسی جهش‌ها در سطح پروتئینی پرداخته شد.

جهش‌های روی پروتئین در محل اتصال با گیرنده‌های تنفسی نبودند

این محقق رویان ادامه داد: جهش در پروتئین‌های این ویروس که توسط گیرنده‌های دستگاه تنفس جذب می‌شوند و همچنین در طراحی واکسن اهمیت دارند، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد جهش‌های یافت شده در پروتئین این ویروس هیچکدام در محل اتصال با گیرنده‌های دستگاه تنفس نبوده است.

وی افزود: هم اکنون از داخل ایران داده‌های توالی یابی بیشتری از این ویروس در دسترس است که امیدواریم با بررسی تعداد توالی‌های بیشتر به نتایج دقیق‌تری از تغییرات این ویروس برسیم.

صالحی رد پایان صحبت‌های خود گفت : این تحقیق در پژوهشگاه رویان انجام گرفت که نتایج آن در مجله بین‌المللی علمی یاخته به چاپ رسیده است.