فیلم The Night ؛ آمیزه ای از ترس و واقعیت در ژانر هیجانی-روانشناختی

کوروش اهری در فیلم جدید خود، روایتی از ترس، پریشانی، فقدان و شناخت را به تصویر می کشد که حسی آشنا را برای تمام مردم دنیا تداعی می کند.

اهری درباره ساخته جدید خود به این نکته اشاره می کند که علیرغم اهمیت تولید فیلم به عنوان یک محصول ایرانی، مایل است تا تمام مردم دنیا با آن ارتباط برقرار کنند. دیالوگ های این فیلم عمدتا به زبان فارسی بوده، اما دارای یک مضمون جهانی است. بینندگان، چه ایرانی و چه خارجی، به راحتی می توانند با ساخته اهری ارتباط برقرار کنند، چرا که روایت حالتی انسانی است که همه آن را تجربه کرده اند.

فیلم The Night با معرفی ژانر ترسناک و روانشناختی آمریکایی، یک محصول منحصر به فرد و تاریخی را برای سینمای ایران رقم می زند. این اثر، نخستین فیلم آمریکایی پس از انقلاب 57 به شمار می آید که جواز اکران در سینماهای ایران را به دست آورده است. The Night به لیست معدود فیلم های ترسناک ایرانی اضافه می شود. فیلم های دیگری همچون زیر سایه اثر بابک انوری و ماهی و گربه اثر شهرام مکری، جزو این لیست قرار دارند.

رسانه خبری THR پیش از عرضه The Night در سینماهای آمریکا، با دست اندرکاران و بازیگران این فیلم مصاحبه کرده و از آن ها خواسته تا درباره شیوه تولید و پیروی از محدودیت های ایرانی، و همچنین انتظار آن ها از نحوه درک پیام جهانی و در عین حال ترسناک فیلم توسط مخاطبین، توضیح دهند.

اگرچه فضای فیلم به اندازه کافی وهم آور و رعب انگیز است، اما طبق گفته های اهری، هدف اصلی، بررسی جنبه تاریک تر تجارب انسانی است، که می تواند بسیار ترسناک تر از هر وحشت دیگری باشد. وی در این باره می گوید:

ترس واقعی ناشی از اسراری است که مخفی مانده اند. فیلم The Night داستان مهاجرین ایرانی به نام بابک (شهاب حسینی) و همسرش ندا (نیوشا جعفریان) را به تصویر می کشد که در هنگام اقامت در یک هتل مخوف، پدیده ای ناخوشایند و مضطرب کننده را تجربه می کنند.

در آغاز فیلم، مشخص است که زوج جوان با مشکلات زناشویی مواجه هستند. بخشی از این مشکلات به سبب جدایی طولانی مدت آن ها مربوط می شود، چرا که بابک قبل از همسرش به آمریکا مهاجرت کرده است. در هر صورت، بابک و نیوشا وارد هتلی می شوند که هیچ میهمانی در آن نیست، و تنها خدمه آن، مسئول پذیرش مهربان و ساکتی است که جورج مگوایر نقش او را بازی می کند. بابک و ندا به تنهایی محکوم به تحمل بیگانگی شب و افشای اسرار گذشته و حال یکدیگر هستند.

شهاب حسینی زمانی به سمت پروژه کشیده شد که فهمید یک کارگردان هموطن مسئول پروژه است. وی تا صفحه آخر فیلمنامه، مجذوب آن شده بود. حسینی در مصاحبه با THR این چنین گفته که:

من فیلمنامه را خواندم و تصور کردم که آیا مخاطبین حاضر به مشاهده کامل فیلم هستند تا خیر. اگر فیلمنامه ای تا صفحه آخر مرا مجذوب خود کند، نقش را بر عهده می گیرم. در غیر این صورت، پاسخ منفی است، حتی اگر فیلمنامه از نگاه دیگری عالی باشد. یک بازیگر در وهله اول باید به آنچه اجرا می کند، باور داشته باشد.

از طرف دیگر، جعفری اظهار داشته که اسرارآمیز بودن فیلمنامه، وی را مجذوب خود کرده است. در ضمن، عدم تمرکز داستان روی قومیت ایرانی- آمریکایی زوج جوان، نکته ای بوده که جعفری را به سمت فیلمنامه و قبول نقش ندا کشانده است.

جعفری در مصاحبه خود گفته است:

تعریف داستان هایی که صرف نظر از سیاست ها و قومیت کاراکترها، روی عواطف اولیه انسان، یعنی عشق، پشیمانی، از دست دادن، ترس و بقا تمرکز دارند، از اهمیت بسیاری برخوردار است، چرا که می تواند حس همدلی را در مخاطبین به وجود آورد. بخشی از این عواطف را در زندگی واقعی و در روابط خود به عنوان یک همسر یا مادر مشاهده می کنید و همین موجب برقراری ارتباط می شود. من عاشق نقش آفرینی در داستان هایی هستم که یک قانون ساده را دنبال می کنند؛ نمایش انسانیت.

برای اهری، همکاری با دست اندرکاران و بازیگران متنوع همیشه حائز اهمیت بوده، چون وی به دنبال ایجاد جامعه ای است که اعضای آن بتوانند دور هم جمع شده، فیلم بسازند، و بخشی از فرهنگ خود را مورد تجلیل قرار دهند.

جالب است بدانید که جواز نمایش فیلم آمریکایی-ایرانی The Night پیش از وضع تحریم های جدید ترامپ در پایان سال 2018 صادر شد. طبق گفته های اهری، فیلم The Night در سینماهای آمریکا، حتی یک فریم با فیلمی که در ایران به اکران در می آید، تفاوت ندارد. اهری قصد دارد تا فیلمسازان ایرانی را به تعریف داستان های خود و اهمیت دادن به آن ها تشویق کند و نشان دهد که هنوز هم می توان فیلمی را در خارج ساخت، و در ایران به نمایش گذاشت. این کارگردان زحمت فراوانی کشیده تا اکران فیلم شب در ایران با مشکل مواجه نشود، چرا که معمولا ضوابط و قوانینی برای پخش محتوا در سینماهای ایران وجود دارد. پیش از آغاز هر محصول سینمایی ایرانی، فیلمنامه باید توسط کمیسیون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد تایید قرار گیرد. پس از فیلمبرداری، پروژه یک بار دیگر بازرسی می شود تا مبادا قانونی در این میان نقش شده باشد. البته این سانسورها بارها توسط فیلمسازان برجسته ایرانی نظیر اصغر فرهادی (جدایی نادر از سیمین)، محمد رسول­اُف (شیطان وجود ندارد) و رخشان بنی اعتماد (زیر پوست شب) مورد انتقاد و نکوهش قرار گرفته اند.

در هر صورت، حسینی از دستاورد تاریخی فیلم شب در کسب جواز برای اکران در سینماهای ایران ابراز خرسندی کرده و گفته است:

من همیشه معتقد بوده ام که هنر و فرهنگ در جایگاه خاصی قرار دارند و ارزش آن ها نباید به وسیله سیاست کدر شود. در حوزه فرهنگ و هنر، مرزها بی معنی هستند. این صمیمیت و نزدیکی افکار و تصورات جهانی است که درک متقابل در میان آثار هنری مشترک را به وجود می آورد. نقطه کانونی در هنر و فرهنگ، انسان است. فیلم The Night قطعا می تواند منجر به درک عمیق تر و تبادل فرهنگی بین کشورها شود.

الکس بروتو و جفری آلارد، تهیه کنندگان فیلم شب ضمن افتخار به عرضه این محصول در سینماهای آمریکا و ایران، خاطر نشان کرده اند که ذهنیت خلاقانه در تمام صحنه ها حفظ شده است. آن ها همچنین بسیار مراقب بوده اند تا مبادا نکته ای در فیلم، مانع نمایش آن در سینماهای ایران شود. این دو تهیه کننده گفته اند که کسب جواز از سوی ایران و نمایش فیلم به مخاطبین ایرانی، بهترین پاداش برای آن ها تلقی می شود.